ارزیابی دیدگاه مفسران درباره معناشناسی «معیشت ضنک» در آیه 124 طه

Authors

  • محمودپور, شیما پردیس فارابی دانشگاه تهران
  • نجارزادگان, فتح الله پردیس فارابی دانشگاه تهران
Abstract:

واژه «معیشت» سه‌بار و واژه «ضنک» یک‌بار در آیات قرآن به‌کار رفته است. مفسران درباره معناشناسی ترکیب «معیشت ضنک» در آیه 124 سوره طه اقوال گوناگونی را ذکر کرده‌اند که می‌توان آنها را در دو دسته کلی حیات واپسین و حیات دنیوی تقسیم‌بندی کرد. به نظر می‌رسد نمی‌توان «معیشت ضنک» را تنها درباره حیات واپسین تفسیر کرد و باید معانی و مصادیق آن را در دنیا و در ادامه آن عالم برزخ جستجو کرد. با استفاده از شواهد و قرائن دانسته می‌شود که منظور از «معیشت ضنک» در دنیا، نقصان در مواهب و نعمت‌های دنیوی نیست، بلکه «معیشت ضنک» عدم آرامش و طمأنینه قلبی در زندگی است و این ترکیب به یک حالت روحی و روانی گفته می‌شود که فرد در آن به نوعی دلواپسی دائمی دچار گردیده است. در اثبات این ادعا از روش قرآن به قرآن بهره برده شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی آیه 124 سوره بقره از نگاه مفسران فریقین

مطالعات تطبیقی در متون اسلامی، به ویژه در آیات قرآن، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار ‏است. با توجه به اهمیت آیه 124 سوره بقره، به دلیل به کار رفتن واژه‌هایی مانند «کلمات»، «امام» و ‏‏«عهد» که باعث شده برخی مفسران دیدگاه‌های متفاوتی را در این زمینه بیان کنند، پژوهش حاضر ‏به بررسی آراء مفسران فریقین در این زمینه پرداخته است. سه واژۀ‌ «کلمات»، «امام» و «عهد» در ‏آیه پیش‌گفته نقش تعیین‌کننده‌ای برای تبی...

full text

ارزیابی دیدگاه مفسران درباره معناشناسی عبادت شیطان در آیات 44 مریم و 60 یس

«عبادت شیطان»، به این معنا که شیطان معبود است، در دو آیه قرآن مطرح شده است. گوهر معنایی «عبادت»، «خضوع» و «تذلّل» است. همه مفسران- تا جایی که می‌دانیم- «عبادت شیطان» را به معنای «اطاعت او» گرفته‌اند. این نظریه با کاستی‌هایی رو‌به‌‌رو است.  به نظر می‌رسد، منشأ این معنا نزد مفسران تلقّی آنان از معنای اصطلاحی عبادت است که آن نیز با ابهام‌هایی متعدّد مواجه است. حاصل بررسی‌ها چنین است که معنای عبادت شی...

full text

ارزیابی دیدگاه مفسران درباره معناشناسی عبادت شیطان در آیات 44 مریم و 60 یس

«عبادت شیطان»، به این معنا که شیطان معبود است، در دو آیه قرآن مطرح شده است. گوهر معنایی «عبادت»، «خضوع» و «تذلّل» است. همه مفسران- تا جایی که می دانیم- «عبادت شیطان» را به معنای «اطاعت او» گرفته اند. این نظریه با کاستی هایی رو به رو است.  به نظر می رسد، منشأ این معنا نزد مفسران تلقّی آنان از معنای اصطلاحی عبادت است که آن نیز با ابهام هایی متعدّد مواجه است. حاصل بررسی ها چنین است که معنای عبادت شیط...

full text

معناشناسی اسماء از دیدگاه مفسران فریقین با تأکید بر آیه خلافت

ویژگی تعلیم اسماء باعث شده است که انسان مقامی بالاتر از مقام فرشتگان مقرب خدا داشته باشد. این مقاله در صدد بررسی چیستی اسماء مورد اشاره در آیه 31 بقره با استفاده از تحلیل سخنان مفسران فریقین است. مفسران شیعه سه نظریه را در مورد اسماء مطرح کرده‌اند: الفاظی که به اشیاء خارجی اشاره دارد، حقایق عینی و خارجی که واسطه خلقت تمام ممکنات عالم می‌باشند و ذخایر غیبی که منشأ پیدایش جهان هستند. مفسران اهل س...

full text

نقد آراء مفسران درباره واژه «هلوع» در آیه 19 معارج

خدای متعال در قرآن کریم، صفات عقلانی و نفسانی انسان را تبیین کرده است. یکی از این اوصاف صفت «هلوع» است که در آیۀ 19 سورۀ معارج به آن اشاره شده است. «هلوع» از اوصاف نفسانی است که مسئلۀ حریص بودن آدمی را مطرح می‌نماید. مفسران فریقین در پاسخ به این سؤال که آیۀ مذکور در مقام ذمّ انسان است یا در مقام مدح او یا به امر دیگری اشاره دارد، نظرهای متفاوت وگاه متضادی را ارائه کرده‌اند. اکثر آنها معتقدند که ...

full text

تحلیل و نقد دیدگاه مفسران درباره آیه أ‌َنَّا نَأ‌ْتِی الأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أ‌َطْرافِها

مفسران درباره آیه «أ‌َنَّا نَأ‌ْتِی الأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أ‌َطْرافِها» دیدگاه‌های متفاوتی را بیان نموده‌اند؛ چنان‌که مقصود از «ارض» سرزمین کفار مکه، سرزمین عموم کفار، اهل زمین، زمین و اهل آن دانسته شده است و درباره مقصود از «نقصان ارض» مواردی از جمله: فتح حوالی مکّه توسط پیامبر و یارانش، فتح سرزمین کفار توسط مسلمانان، مرگ علما و بهترین ساکنان زمین، از بین رفتن برکت زمین، بیضوی بودن زمین، کاستن از سرزمین جسم ان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 27

pages  67- 88

publication date 2016-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023